Artwork by Dalton Buddy James

A Tohono O'odham Viewpoint by Danny Lopez

(pdf Version)

Hegai Roots Je:nigida am S-hukagk am at si s-ke:g hab e-ju.  Hegam hemajkam mat am e-ce:m k am eeio at haba ep s-ke:g ha’icu am t-je:nig.  Mu’I ant ha’icu mai ab ha-himdag amji.

Hegai Hopi ha’icu ha-a:gida mat has masma ab i-hihi ab Ju:kam ha-jewedga amjid o sa’i s-ta-kakaima.  Hebaicuj a am i-cecekitod hegai ha’icu ha-a:gida nopi am si taso mat has masma ab i-hihi idam Hopi k ia ha’ag dada mo hemu ia kidag.  a g wepo mo idam Hopi si s-ma:c mat hebai onwa g himdag.

Ma am ha-ka hegam Imo kc e-nawaj mo am ha’icu t-a:gid ab ha’icu e’eada amji o haba masma s-ta-kakaima kc ep ab ha’icu si t-taogid.  Idam am si tao t-ce:g  mat hema o si cikpan k o ha’icu e’ea k o s-duakam e-gegusidat.  Bo a cem e-wua g O’odham hek hu mo cem si cikpan c ha’icu e’ea kc duakam e-gegusid.

Matt am hihi Hopi ha-jewega wui k am ha’icu eid kut am si i--gewkemu mant am o si i--nako k am o ha’icu ha-a:gidat g O’oham mat has masma o e-u:kudat.  Mant anm o ha-a:gidat mat o s-ap e-ukudat c s-ap o e-gegusidat c has masma ab o o:bidat g asukal mukidag.  Heg am ep o i-ha-taog mo wu a kia si has ha’icu g hek hu ha’icu t-a:gida.  Mo wu a kia si has ha’icu g pi:k elida kc ha’icu t-ho’igedahuanan kc i:mig kc t-duakog.


Danny Lopez
Tohono O'odham Community College
Sells, Arizona